Luật Lao Động mới khuyến khích nhân viên nhảy việc liên tục?

Những người tham gia càng lâu lại càng thiệt thòi. Có thể xảy ra tình trạng lách luật để được hưởng trợ cấp…Từ hơn một tháng nay, chị T.T.Q., công nhân (CN) Công ty May Nhà Bè (quận 7-TPHCM) cứ bồn chồn, lo lắng trước thông tin khi thực hiện bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sẽ không còn được hưởng trợ cấp thôi việc (TCTV). Không chỉ riêng chị Q., hàng trăm ngàn CN ở các doanh nghiệp (DN) tại TPHCM cũng có chung tâm trạng này.

Đóng càng nhiều, hưởng càng ít?

Theo quy định của Luật BHXH, kể từ ngày 1-1-2009, ở những DN sử dụng từ 10 lao động trở lên, người lao động (NLĐ) và chủ DN bắt buộc phải tham gia BHTN. Khi thất nghiệp, NLĐ sẽ được hưởng từ 3 tháng đến tối đa là 12 tháng (tùy thời gian tham gia BHTN) với mức trợ cấp bằng 60% tiền lương bình quân 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp.

Một chuyên gia lao động đã làm một bài tính. Giả sử, một NLĐ có tiền lương bình quân 1 triệu đồng/tháng và đóng BHTN 12 tháng thì thất nghiệp. Như vậy, số tiền BHTN mà NLĐ đó được nhận sẽ là 1,8 triệu đồng (1 triệu đồng x 60% x 3 tháng). Trừ số tiền 120.000 đồng đã đóng BHTN, người này thực nhận 1,68 triệu đồng. Cũng NLĐ này, nếu tham gia BHTN 10 năm, sau đó thất nghiệp, sẽ được nhận khoản tiền 5,4 triệu đồng (1 triệu đồng x 60% x 9 tháng). Nếu trừ số tiền đã đóng BHTN trong 10 năm là 1,2 triệu đồng thì số tiền thực nhận là 4,2 triệu đồng; bình quân là 420.000 đồng/năm. Cũng với công thức ấy, một người tham gia BHTN 20 năm, thì bình quân số tiền BHTN được nhận của một năm đóng BHTN chỉ còn 240.000 đồng.

Giám đốc nhân sự một công ty may ở quận 12 nhận xét: “Như vậy, những người tham gia càng lâu lại càng thiệt. Đó là chưa kể, nếu không thất nghiệp, họ sẽ chẳng được nhận khoản trợ cấp nào, trong khi nguyên tắc chung của BHXH là có đóng, có hưởng; đóng càng nhiều, hưởng càng nhiều. Quy định như vậy không khéo sẽ đẩy NLĐ đến chỗ lách luật để được hưởng BHTN”.

NLĐ hoang mang

Năm nay 35 tuổi, có 10 năm làm việc, mức lương hiện tại của chị Q. là 1,4 triệu đồng/tháng. Theo quy định hiện hành, nếu nghỉ việc, chị Q. sẽ được nhận 5 tháng TCTV do công ty chi trả. Số tiền TCTV khoảng 7 triệu đồng. Chị Q. cho biết: “Có người nói sẽ được hưởng TCTV cho 10 năm đã làm việc; có người nói sau ngày 1-1-2009 sẽ bỏ luôn. Chúng tôi chưa biết thực hư ra sao nên rất lo lắng”.

Ông Dương Văn Ngoan, Chủ tịch CĐ Công ty Madarin, KCN Lê Minh Xuân – TPHCM, cho biết nhiều CN có ý định viết đơn xin nghỉ việc để được nhận TCTV vì họ lo ngại từ ngày 1-1-2009 sẽ không được nhận khoản tiền này. Ở khu vực các quận, huyện, tình trạng cũng tương tự. Ông Nguyễn Hùng Sơn, Phó Phòng LĐ-TB-XH quận Phú Nhuận, phản ánh: Khi đi phổ biến pháp luật lao động, rất nhiều NLĐ đặt câu hỏi, sau ngày 1-1-2009 họ có còn được hưởng TCTV cho thời gian làm việc trước đó hay không?

Mới đây, Bộ LĐ-TB-XH đã có văn bản trả lời: “Sau ngày 1-1-2009, NLĐ bị mất việc làm hoặc chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) thì TCTV đối với thời gian đã làm việc tại DN trước ngày 1-1-2009 mà chưa nhận trợ cấp mất việc làm hoặc TCTV”. Tuy nhiên, đây chỉ là một công văn trả lời riêng lẻ, không phải văn bản quy phạm pháp luật nên dư luận vẫn hoang mang.

Doanh nghiệp lo ngại công nhân nghỉ việc

Không chỉ NLĐ lo lắng mà không ít chủ DN cũng băn khoăn. Trước tiên là việc NLĐ xin nghỉ việc đồng loạt trước thời điểm 1-1-2009 để được hưởng TCTV, sau đó ký lại HĐLĐ. Giám đốc nhân sự một công ty có hơn 10.000 lao động tại KCX Linh Trung 2 phân tích: “Nếu chủ DN không trả TCTV thì dễ xảy ra tranh chấp, còn trả thì phải “chạy” một khoản tiền khá lớn để đáp ứng nhu cầu này, đặc biệt trong giai đoạn DN chuẩn bị phải điều chỉnh tiền lương tối thiểu và tiền thưởng Tết cho CN. Điều đó sẽ làm tăng sức ép lên DN, đẩy họ vào chỗ khó khăn chồng chất”.

Bà Nguyễn Hồng Hà, Trưởng Văn phòng Giới sử dụng lao động, Phòng Thương mại – Công nghiệp Việt Nam TPHCM, cho biết hiện nhiều DN cũng đang rất quan tâm đến vấn đề này. Chính vì vậy, cần có câu trả lời sớm từ cơ quan chức năng.